Maski medyczne – zastosowanie

Wymagania względem maseczki medycznej

Pierwsze maski ochronne zostały zaprojektowane przez Jana Mikulicza-Radeckiego pod koniec XIX w. Były to wówczas bawełniane tkaniny osłaniające nos i usta. Obecnie mają one postać półmasek, przyłbic i półprzyłbic oraz masek ochronnych, chirurgicznych i medycznych: https://sklep.meringer.pl/kategoria/maski-przylbice-polmaski-polprzylbice/maski-medyczne.

Maseczka medyczna nie jest jednak zwykłą maseczką ochronną. Stanowi wyrób medyczny i jako taki podlega przepisom Ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych, a także Rozporządzeniu (UE) 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych. Produkt taki nie może być dopuszczony do sprzedaży, jeśli nie został uprzednio oznaczony certyfikatem CE, a tym samym nie przeszedł pozytywnie oceny zgodności z wymogami prawnymi, w tym z normą 4683:2006 (EN 14683:2005).

Powyższa norma odnosi się do skuteczności filtracji bakteryjnej, czystości mikrobiologicznej, a także przepuszczalności powietrza i odporności na zachlapania, o jakie nietrudno podczas wykonywania badań, zabiegów czy operacji. W zależności od stopnia, w jakim maska medyczna spełnia te wymagania – zaliczana jest do innego typu produktu:

• typ I – maska wykazuje skuteczność filtracji bakteryjnej nie mniejszą niż 95% i opór przepływu powietrza <40 pa="" cm2="" li="">
• typ II – maska wykazuje skuteczność filtracji bakteryjnej nie mniejszą niż 98% i opór przepływu powietrza <60 pa="" cm2="" li="">
• typ IIR – maska wykazuje skuteczność filtracji bakteryjnej nie mniejszą niż 98% i opór przepływu powietrza <60 pa="" cm2="" oraz="" jest="" odporna="" na="" zachlapania="" li="">

Kiedy maski medyczne muszą być stosowane?

Maski medyczne muszą być stosowane przez lekarzy i personel medyczny w czasie konsultacji, a także podczas wykonywania badań, zabiegów i operacji. Ma to na celu zapewnienie właściwej ochrony zarówno lekarzowi, jak i jego pacjentom przed patogenami.

Dodatkowe obostrzenia pojawiły się w związku z epidemią COVID-19. Wedle Rozporządzenia Rady Ministrów maseczki medyczne powinny być stale noszone przez personel nie tylko placówek medycznych, ale również aptek. Nie dotyczy to jednak pacjentów – w ich przypadku za wystarczającą formę zabezpieczenia uznaje się maseczki ochronne.

Jak prawidłowo stosować maseczki medyczne?

Najpopularniejsze jednorazowe maski medyczne mają postać prostokąta z włókniny. Przy ich stosowaniu kluczowe jest rozróżnienie strony zewnętrznej i wewnętrznej. Dla ułatwienia prawidłowego nałożenia zwykle są one oznaczone odmiennymi kolorami. Są to odpowiednio: zielony i biały lub niebieski i biały. Ponadto zewnętrza strona ma pofałdowania materiału skierowane ku dołowi. Jeśli występują one także po wewnętrznej stronie, wówczas skierowane są ku górze.

Przed założeniem maski medycznej należy zdezynfekować dłonie. Pozwala to uniknąć przenoszenia na włókninę patogenów. Następnie należy chwycić gumki lub troki i upewnić się co do tego, która strona materiału powinna przylegać do twarzy. To ważne, ponieważ rolą wierzchniej warstwy jest ochrona przed wsiąkaniem wydzielin z zewnątrz, a spodniej – wchłanianie wydzielin osoby noszącej maseczkę (np. potu czy śliny). Po przyłożeniu maski do nosa i ust należy założyć gumki za uszy lub zawiązać troki z tył głowy, aż wreszcie delikatnie naciągnąć maseczkę na brodę. Noszący okulary powinni dodatkowo mocno przycisnąć drut wszyty w górną krawędź włókniny, co pozwoli zapobiec zaparowywaniu szkieł.

W żadnym wypadku nie należy stosować jednej maski przez cały dzień. Powinno się ją zmieniać nie rzadziej niż co trzy godziny. Warto przy tym pamiętać, że podobnie jak przed założeniem maski, tak i przed jej ściągnięciem, konieczne jest wcześniejsze zdezynfekowanie rąk.

Źródła:

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220000679/O/D20220679.pdf, dostęp: 10.02.2023 r.
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220002736/O/D20222736.pdf, dostęp: 10.02.2023 r.
3. Ustawie z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20101070679/U/D20100679Lj.pdf, dostęp: 10.02.2023 r.
4. Rozporządzeniu (UE) 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32017R0745&from=PL, dostęp: 10.02.2023 r.